We hebben vooral jonge paarden op stal en jonge paarden missen balans dus daar zijn we dagelijks mee bezig maar niet alleen voor een jong paard is balans misschien wel het belangrijkste wat er is in de africhting. In de Fair Play blog van deze week lees je hoe je merkt of een paard in balans op eigen benen loopt of eigenlijk jou gebruikt als een vijfde been en natuurlijk tips om daarmee aan de slag te gaan!
Op een wolkje
Mijn (stief)vader heeft er bij mij altijd op gehamerd dat een paard gemakkelijk na te rijden moet zijn en om dat gevoel voor elkaar te krijgen moet de basis in orde zijn. Hij moet in balans op eigen benen lopen, zijn rug los en goed bewegen en even lenig en sterk aan beide kanten zijn met een zachte aanleuning als vanzelfsprekend gevolg. Alsof je ritmisch en moeiteloos meelift op een wolkje. Zo vind ik het voelen als je dat voor elkaar hebt.
Wat is balans?
Balans is een stukje natuurkunde. Om in balans te blijven moet er altijd evenveel gewicht boven het draagvlak blijven aan beide kanten van de middenlijn. Het draagvlak is het punt wat de grond raakt (de hoeven) en de middenlijn is de verticale lijn in het midden van het object, in dit geval dus het paard en rond de singel en tussen de voor- en achterbenen.
Denk maar aan lopen op een evenwichtsbalk, als je teveel naar één kant leunt komt er teveel gewicht aan die kant van de middenlijn en compenseer je dat door terug naar de andere kant te leunen. Ben je in balans dan gaat het vanzelf, ben je uit balans dan blijf je wiebelen en compenseren of val je om.
Begin bij het begin
We willen allemaal dat wolkjes gevoel maar gaan in ons fanatisme helaas vaak te snel en als ik om me heen kijk zijn ruiters te weinig bewust bezig met ruiter en paard in balans te brengen. Zonde want daar valt of staat ons hele rijden uiteindelijk mee.
Een paard dat met zijn gewicht teveel één kant op hangt moet eerst in balans vóór je alle andere dingen van hem kan verlangen.
Ga zelf maar eens staan en leun naar voren, ren vanuit die positie weg. Je moet je hoofd nu terug naar achter brengen anders val je voorover op je gezicht. Een paard brengt zijn hoofd en hals ook omhoog om niet voorover te vallen als zijn lijf op de voorhand uit balans is. Zijn hoofd omlaag trekken terwijl je zelf 5 stappen overslaat is dus niet alleen oneerlijk maar je maakt meer kapot dan goed, om niet om te vallen zonder het balans te vinden met zijn hoofd en hals gaat hij dus met zijn voorbenen en rug compenseren wat weer een strak paard en op den duur voor blessures veroorzaakt.
Hetzelfde geldt voor het balans links/rechts. Als het lijf niet in balans is en je gaat wendingen of zijgangen rijden dan merk je dat de benen bijvoorbeeld links onder het lijf uitzwaaien en de hals, het hoofd en de rug naar de andere kant zwaaien. Veel ruiters voelen dat balans niet omdat ze dat niet geleerd hebben en dat wat je niet weet daar kun je ook niks aan doen. Wel voelen ze een hals die helemaal niet of juist teveel wilt buigen. Als je even aan de evenwichtsbalk denkt dan is dat logisch want hij probeert balans te vinden op die manier. Ook hier is het dus belangrijk niet die 5 stappen over te slaan maar eerst balans in het lijf en ober de hoeven (het draagvlak) te vinden vóór je aan de hals gaat trekken.
Hoe dan?
Eigenlijk logisch maar toch wordt het vaak vergeten, eerst moet je zelf je balans zien te vinden. Als jij scheef zit dan moet je paard met zijn lijf compenseren om het gewicht toch aan beide kanten van die middenlijn gelijk te houden. Er zijn zat balans oefeningen naast je paard te vinden, ook met balans bal. (Binnenkort meer hierover, in de tussentijd; ga eens naar een Sportfysio of op de Flexchair!)
Probeer met de rits van je jas recht achter de manenkan te gaan zitten. Je zit dan vanzelf recht boven de wervels en voelt direct of je paard rechtop loopt of met zijn gewicht scheef één kant op leunt. Probeer in je teugels juist contact te maken met de lossere teugel in plaats van te vechten met de strakkere kant en met je benen probeer je je paard terug in balans te krijgen tot je niet meer het gevoel hebt scheef te zitten als je recht achter de manenkam zit. Het zal even puzzelen zijn en misschien 3 passen goed gaan en dan verlies je het weer. Als je paard goed reageert probeer dan direct te ontspannen, zo voelt het voor hem ook goed aan en zal hij sneller zelf op zoek gaan naar dat stukje balans.
Als je paard verticaal in balans is (links/rechts goed verdeeld in het midden) dan kun je zoeken naar het horizontaal balans (voorhand/achterhand). Als je je rug, schouders en bovenbenen ontspant voel je goed of je paard zijn gewicht meer op de voor- midden- of achterhand heeft. Een paard dat op de voorhand loopt geeft het gevoel je van de glijbaan af te laten glijden. Alsof je een heuveltop hebt en je net over de top heen rolt. Eigenlijk wil je het gevoel hebben vlak achter het hoogste punt te zitten, de voorhand is dan de top.
Ook hier moet het gewicht weer verdeelt worden aan beide kanten van de middenlijn. Veel paarden in de oprichting lijken bergop maar zijn dat niet, de hals is wel hoog en de benen misschien spectaculair maar de schoft blijft laag en de ruiter gaat dan compenseren door meer naar achter de leunen. Puur natuurkunde 😉 , het gewicht moet verdeelt blijven dus als de hals omhoog gehouden wordt moet de ruiter het gewicht naar achter verplaatsen anders valt de hals weer omlaag. Goede verzameling komt dus ook weer uit goed balans, het achterbeen moet meer omlaag en naar voor gereden zodat de voorhand vanzelf meer naar boven gaat om balans te houden. Je paard klimt dan in je bovenbeen en hand en hoeft dus niet opgetild te worden met de hand of tegengehouden met het lijf van de ruiter.
Eindeloos veel schakelen, constant een overgang rijden waarbij het paard direct voorwaarts en terug komt op de hulp van de ruiter en de ruiter zo rustig en ontspannen mogelijk in balans blijft zitten om te voelen of het paard ook in balans blijft. Corrigeer het balans en rij terug als hij van de heuvel afrolt of scheef gaat want door laten rollen en daarna met een grove hand ingrijpen heeft geen zin. Liever 100x een goed stukje van 3m dan 1x 300m een slecht stuk. Ga voelen! Dressuur kost tijd 😉
Liefs Solvej
0 reacties